Nowa Ruda - opis, położenie, historia

Nowa Ruda - opis, położenie, historia

Nowa Ruda to miasto w województwie dolnośląskim, powiat kłodzki. Położona w Sudetach Środkowych, nad rzeką Włodzicą. Jest siedzibą gminy Nowa Ruda. Podzielona jest na trzy dzielnice: Centrum, Drogosław i Słupiec.

Miejscowość powstała za czasów czeskiego króla Przemysława Otokara II na tzw. surowym korzeniu, tzn. w miejscu nie zasiedlonym w rejonie obecnego Miasta Dolnego. W 1337 miejscowość posiadała już proboszcza, pełniącego funkcje parafialne. W 1368 roku Nowa Ruda stała się ośrodkiem okręgu sądowo-administracyjnego, zaś w 1434 roku uzyskała ostatecznie sformułowane prawa miejskie i prawo mili.

Pod koniec XV w. spore znaczenie posiadało już tkactwo wełniane, rozwinięte dzięki okolicznej hodowli owiec. W 1360 r. tkacze otrzymali własny statut, ale ich organizację cechową zatwierdzono dopiero w 1416 r., zaś 1404 r. – szewcom. Samorząd miejski ukształtował się zapewne w latach 1350-1360. Na tej podstawie można sądzić, że rozwój gospodarczy był pomyślny. Został on przerwany (zemścił się tu brak murów obronnych) przez najazdy husyckie w latach 1427-1429.

Bliskość granicy z Czechami i położenie przy szlaku wewnątrzsudeckim spowodowało kłopoty podczas wojny trzydziestoletniej. Oddział protestanckiego miasta walczył po stronie czeskiej pod Białą Górą w 1620 r. W efekcie przegranej Nowa Ruda naraziła się na cesarski odwet. Już w następnym roku austriackie oddziały nadciągnęły od strony Broumova, ale dzięki pomocy kłodczan zostały odparte.

W 1879 roku doprowadzono kolej z Kłodzka, zaś w następnym roku dokończono połączenie z Wałbrzychem i w 1889 roku z Broumovem.

Miasto bez walk zajęły 9.05.1945 roku oddziały 59 Armii Radzieckiej, dzięki czemu szybko wznowiono działalność gospodarczą. Intensywny rozwój polskiej gospodarki surowcowej doprowadził do wzrostu wydobycia węgla do ponad 1,2 mln ton w 1979 r. Rozwinęło się budownictwo mieszkaniowe, szkolnictwo oraz przedsięwzięcia kulturalne.

W 1973 roku miasto zostało połączone z sąsiednim Słupcem, z którym do dziś nie zrosło się w pełni, a co było przyczyną wielu problemów.
W latach dziewięćdziesiątych nastąpił kryzys gospodarczo społeczny, spadek produkcji, zamknięcie zakładów pracy „Diora”, „Nowar”. 19 września 1994 roku na Polu „Piast” w KWK „Nowa Ruda” wydobyto ostatnią tonę węgla, a 8 lutego 2000 roku zakończono eksploatację węgla na Polu „Słupiec”. Z tą datą skończyło się ponad 500 lat noworudzkiego górnictwa.