Orzysz - opis, położenie, historia

Orzysz - opis, położenie, historia

Orzysz - miasto i siedziba gminy, w powiecie piskim i w województwie warmińsko-mazurskim, nad Jeziorem Orzysz.

Orzysz powstał ze wsi założonej przy starym szlaku handlowym, będącym jedynym przejściem wśród lasów, jezior i bagien. Przed założeniem wsi prawdopodobnie w tym miejscu stała karczma leśna, wymieniona w rachunkach komturii w Rynie.
Zajazd ów najpewniej też stał się zaczątkiem osiedla, które 2 marca 1443 roku otrzymało przywilej lokacyjny od wielkiego mistrza Konrada von Erlichshausena. Była to pierwsza wieś czynszowa na prawie chełmińskim.

Przywilej lokacyjny nie przewidywał ziemi na wyposażenie kościoła, ale już w 1530 roku istniała we wsi kaplica.
Już od 1544 roku był Orzysz siedzibą parafii.

W wieku XVI Orzysz otrzymał przywilej stałych targów i dorocznych jarmarków. Wówczas to zaczęło rozwijać się tutaj rzemiosło.
W XVII wieku wieś zasłynęła z targów lnem i płótnem lnianym.

Prawa miejskie nadano miejscowości tej w 1725 roku.

Rozwój Orzysza spowodował ulokowany w nim garnizon wojskowy w 1753 roku.

Kryzys gospodarczy z pierwszej połowy XIX wieku odbił się bardzo poważnie na Orzyszu, w latach sześćdziesiątych tego wieku był on miastem biednym, nie posiadającym żadnego majątku.
W dalszych dziesiątkach XIX wieku sytuacja zaczęła się polepszać. Miasto otrzymało wówczas połączenia drogowe, następnie kolejowe.

Szybki rozwój pod koniec XIX wieku zawdzięczał jednak Orzysz rozbudowie poligonu. Istnienie w mieście olbrzymiego garnizonu wojskowego przyczyniło się do rozkwitu handlu i powstania sieci placówek usługowych pracujących na rzecz wojska.