Sosnowiec - opis, położenie, historia

Sosnowiec - opis, położenie, historia

Sosnowiec to miasto położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie śląskim, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Położony jest na Wyżynie Śląskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Leży nad rzekami: Białą Przemszą, Bobrkiem, Czarną Przemszą oraz Brynicą, gdzie dwie ostatnie wyznaczają granicę z Górnym Śląskiem.

Po raz pierwszy nazwa Sosnowiec pojawiła się w 1727 r. w aktach parafii mysłowickiej i w 1736 r. na mapie Księstwa Raciborskiego (w oryginale Sosnowietz); była to wówczas osada młyńska.

Po III rozbiorze Polski wieś Sosnowiec znalazła się w zaborze pruskim, w obszarze Nowego Śląska; od 1807 r. w Księstwie Warszawskim; od 1812 r. ponownie pod panowaniem pruskim, a po kongresie wiedeńskim - od 1815 r. w Królestwie Polskim (w zaborze rosyjskim).

Pierwszą kopalnią na obszarze dzisiejszego Sosnowca była "Nadzieja Ludwika" (1806 r.); następne kopalnie to: "Józef", "Jacek", "Maurycy", "Zygmunt", "Charlotte". Od 1822 r. na terenie Sosnowca powstawały pierwsze huty cynku: "Ludwik", "Bobrek", "Dańdówka", "Joanna", "Leopold", "Laura", "Jadwiga" oraz zakłady przetwórcze cynku: walcownia blachy cynkowej "Emma" i fabryka bieli cynkowej "Laura".

W lutym 1863 r. powstańcy polscy Apolinarego Kurowskiego (około 50 strzelców i 50 kosynierów) pod dowództwem kpt. Stanisława Nikiforowa i kpt. Teodora Cieszkowskiego zaatakowali i zdobyli dworzec kolejowy w Sosnowcu; w czasie walki zginęło kilku Polaków i kilku Rosjan.

4 września 1939 r. oddziały niemieckie wkroczyły do Sosnowca. Hitlerowcy dokonali pierwszych egzekucji Żydów i Polaków. W październiku Zagłębie zostało włączone do Rzeszy Niemieckiej (prowincja śląska, rejencja katowicka). Na Brynicy utworzono granicę policyjną, którą Polacy mogli przekraczać wyłącznie za specjalnym zezwoleniem.

W latach 90-tych następuje zmierzch sosnowieckiego górnictwa i wraz z nim całej infrastruktury - osiedli kopalnianych, służby zdrowia, klubów sportowych, domów kultury, szkół resortowych, przemysłu wytwarzającego na potrzeby górnictwa. Największa sosnowiecka kopalnia KWK "Sosnowiec" zakończyła wydobycie 31 grudnia 1997 r. Na terenie miasta działa już tylko jedna kopalnia KWK "Kazimierz-Juliusz".